Robotlar
Manifaktürü (Üretim) Nasıl Değiştirdi?
Eğer
manifaktür kelimesinin kökenine inecek olursak Latince’de manu (elini
kullanmak) ve factura (yapmak) kelimelerinin birleşmesiyle oluştuğunu görürüz.
Fakat robotlarda olay biraz daha farklı. Robot kelimesi Lehçe’de kullanılan “robotnik”
yani çalışan kelimesinden geliyor. (Ki bu kelime köle yerine de kullanılır.) Bilim
kurgular ve Uzak Doğu tekniklerinin aklınızı karıştırmasına izin vermeyin…
İnsanlar robotları ağır işlerde çalıştırmak için üretti!
Fabrikalar,
endüstriyel robotlara kapılarını ilk olarak 1961 yılında açtı. Bu tarih Detroit’de
bulunan General Motors firmasının ilk endüstriyel robot olan Unimate’i üretime
sokma tarihidir. Unimate aslında 1814 kilogram ağırlığında, bir kol bağlı ve büyük
bir çelik gövdeden ibaretti. Unimate zamanla ilgi çekici çok yönlülük sergiledi.
Sıvı metalleri kalıplara kolayca dökebilir, gövdeleri birbirine kaynaklayabilir,
227 kilograma kadar olan yükleri hareket ettirebilir hale geldi.
Başka bir deyişle Unimate, insanların yaptığı tehlikeli ve sıkıcı işleri, görevleri yapabiliyordu. İnsanlardan daha tutarlı bir hızda ve daha hassas yapıyor, asla greve gitmiyor, iş kurallarını ihlal etmiyor ve hastalığı bahane edemiyordu. 24 saatlik sürede 3 vardiyaya da katılabiliyor ve vardiyası 1 dakika geçtiği için bile kendini kapatmıyordu… Söylemeye gerek bile yok lakin fabrika sahipleri bu fantastik yeni eklentiyi sevmeye başlamışlardı bile.
Fabrika
işçisi bu robotların herhangi bir kısıtlaması yoktu. En basit şekliyle aslında
hepsi birer otomattı. İnsanlar robotlara basit görevleri programlıyor ve robotlar
da tekrar tekrar bu görevleri yerine getiriyorlardı. Karar vermenin,
üretkenliğin, uyumun gerektiği ve iş başında geliştiren görevler yine insanlara
kalıyordu.
Bir
iş eğer robotun yapabildiği bir iş ise verimlilik önemli ölçüde artıyor.
Örneğin, Avustralya merkezli Drake Trailers şirketi üretim bandına bir adet
kaynak robotu ekledi, raporlara göre bu tek robot fabrikada verimliliği %60
oranında arttırdı.
Endüstriyel
makineleşmenin en belirgin etkisi ise yetenek gerektirmeyen işlerin sonunu
getirmesidir. Bu etki ABD ve Japonya gibi fabrikalarda robot kullanım oranının
yüksek olduğu ülkelerde daha çok görülüyor.
Japonya
olumsuz nüfus artışından ötürü sıkıntı çekiyor. İstihdamın genç üyeleri bu
sıkıcı gördükleri imalat işlerini yapmaktan kaçınıyorlar. Endüstriyel robotlar
bu nedenlerden ötürü rehavet görmeyen işler için aranan eleman oluyor ve bakımları
için gerekli olan daha fazla teknik pozisyon oluşturuyorlar.
ABD
fabrika işlerinin çoğunu Çin’e ve Çin gibi iş gücünün ucuz olduğu başka ülkelere
yaptırmaya başladı. Fabrika otomasyonları bile artan üretkenlik ve verimlilik
cazibesi ile bu görüşü devirmeyi başaramadı.
GELECEK NELER GETİRECEK?
2009’daki ekonomik gerilemeye rağmen, IFR (International
Federation of Robotics–Uluslararası Robotik Federasyonu) endüstriyel robot talebinde
küresel bir artış gözlemlediğini açıkladı. IFR tahminlerine göre 2013 yılında
endüstriyel robot nüfusunun 1,1 milyonu bulacağı öngörüldü. Günümüzde ise bu sayının
3 milyona yaklaştığı IFR tarafından yapılan çalışmalarca kanıtlandı.
Bütün
bunlar yaşanırken robotik alanında çalışmalar yapan insanlar; makine öğrenmesi,
dokunma sensörleri ve sosyal akıllı robotlar gibi teknolojilerle endüstriyel
robotların yapabileceklerinin sınırlarını genişletmeye çalışıyorlar. Gelecek,
insanlarla birlikte çalışan ve hatta üretim görevini yerine getirmeyi öğrenen
makineleri görecek…
Kaynaklar
· ABB Australia. "ABB Robot Keeps Trailer Maker Competitive with 60 Percent Productivity Increase." Sept. 20, 2010. (Nov. 12, 2010)http://www.ferret.com.au/c/ABB-Australia/ABB-Robot-Keeps-Trailer-Maker-Competitive-with-60-Percent-Productivity-Increase-n896843
· "The 2003 Inductees: Unimate." The Robot Hall of Fame. 2003. (Oct. 7, 2010)http://www.robothalloffame.org/unimate.html
· "Charts for press." IFR World Robotics. Sept. 30, 2010. (Oct. 8, 2010)http://www.worldrobotics.org/downloads/Charts%20for%20press%2014_09_2010(1).pdf, http://www.ifr.org/industrial-robots/statistics
· Williams, Mike. "History of Robotics." Nov. 8, 2002. (Oct. 8, 2010)
·
https://en.wikipedia.org/wiki/Industrial_robot
